We leven in een tijd waarin koolhydraten vaak worden weggezet als de vijand. Keto, carnivoor en low-carb diëten beloven snel gewichtsverlies en meer energie. Maar wat gebeurt er écht in je lichaam als je langdurig te weinig koolhydraten eet?
Hormonen & Energie: Alles is Verbonden
De schildklier is de motor van je stofwisseling. Zij bepaalt of je lichaam warmte, energie en vitaliteit kan produceren. Maar deze motor draait alleen soepel als er voldoende brandstof is — en dat zijn koolhydraten.
Volgens Ray Peat en Kate Deering geldt: zonder voldoende koolhydraten raakt je lichaam in stress. Je gaat cortisol en adrenaline inzetten om energie vrij te maken. Dat geeft tijdelijk een “kick”, maar rooft je reserves leeg.
Carol Peterson en Georgi Dinkov leggen uit dat dit effect direct terug te zien is in je hormonen:
• Minder koolhydraten → trage schildklier → minder progesteron → meer oestrogeendominantie.
• Oestrogeendominantie = gevoelige borsten, cysten, myomen, endometriose en een hoger risico op borstkanker.
Het energieparadox: je voelt je misschien scherp door stresshormonen, maar je systeem raakt langzaam uitgeput.
Terug naar vóór 1900: Wat we kwijtraakten
Onze overgrootouders aten lokaal en seizoensgebonden: wortels, fruit, knollen, gefermenteerde granen, bottenbouillon, melk en organen (inclusief schildklier). Deze voeding leverde:
• Direct bruikbare energie (koolhydraten)
• Essentiële mineralen voor de schildklier (jodium, selenium, koper)
• Gelatine en aminozuren die stress verlagen en hormonen balanceren
Voeding zou altijd de eerste laag van hormonale therapie zou moeten zijn. Supplementen of bio-identieke hormonen werken beter als de basis — voeding & energie — klopt.
Waarom Keto en Low-Carb vaak misgaan
Ja, je lichaam kan glucose maken uit vetten (gluconeogenese). Maar dit proces is zwaar en stressvol. Het is alsof je een dieselmotor laat draaien op noodbrandstof: het gaat, maar het slijt sneller het verhoogt je cortisol en verbrand eerst je spieren.
Gevolgen van langdurig koolhydraattekort:
• Trage schildklier → koude handen/voeten, haarverlies, vermoeidheid
• Oestrogeendominantie → borstgevoeligheid, PMS, cysten
• Tekort aan progesteron → slapeloosheid, angst, depressie
• Verlaagd testosteron → verlies van spiermassa en vitaliteit
Veel vrouwen merken dit vooral rond de overgang, waar extra energie en hormonale stabiliteit cruciaal zijn. Keto kan dan het tegenovergestelde effect hebben.
Hoe test je jezelf?
Een eenvoudige biofeedback-test (Ray Peat-tip): meet je ochtendlijke lichaamstemperatuur en pols.
• <36,5°C en een lage pols? → teken van een trage schildklier.
• Warm, stabiel en energiek na ontbijt (met koolhydraten)? → teken dat je stofwisseling gevoed is.
De sleutel: Koolhydraten uit de natuur
Kies de koolhydraten die onze voorouders al aten, in plaats van moderne bewerkte varianten:
• Wortels, knollen, aardappelen
• Rijpe fruitsoorten (sinaasappels, bessen, druiven)
• Honing en zuivel (melk, yoghurt)
• Goed bereide granen (gefermenteerd of zuurdesem)
Deze voeden je schildklier, ondersteunen progesteron, en helpen je lichaam om oestrogeen veilig af te voeren.
Conclusie
Moderne koolhydraatarme diëten kunnen op korte termijn verleidelijk zijn, maar ondermijnen je schildklier, je hormonen en je borstgezondheid.
De oplossing? Voeding zoals vóór 1900: lokaal, onbewerkt, met voldoende natuurlijke koolhydraten. Daarmee geef je je lichaam weer de energie en hormonale balans die het nodig heeft.
👉 Denk minder aan diëten, en meer aan voeden.
